Μετά τη σχεδόν ομόφωνη εκλογή του από την κουβανική Εθνοσυνέλευση την Πέμπτη, ο 58χρονος Μιγκέλ Ντίας-Κανέλ είναι ο πρώτος άνθρωπος έξω από τη δυναστεία των Κάστρο που αναλαμβάνει την ηγεσία της Κούβας.
Ο διάδοχος του Ραούλ Κάστρο θεωρείται ο πρόεδρος της συνέχειας, ενώ ο Ραούλ θα παραμείνει επικεφαλής των δύο ισχυρότερων θεσμών της χώρας, του κομμουνιστικού κόμματος και των ενόπλων δυνάμεων ως το 2021. Στις αρμοδιότητές του είναι να βρει έναν τρόπο να διαχειριστεί την απογοήτευση του πληθυσμού που θέλει γρηγορότερες αλλαγές, αλλά και να αναζωογονήσει την οικονομία την ώρα που ο Αμερικανός πρόεδρος Τραμπ αναδιπλώνεται, παίρνοντας πίσω τα ανοίγματα του προκατόχου του, Μπαράκ Ομπάμα.
Αξιωματούχοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ αναφέρουν ότι ο Ντίας-Κανέλ έχει ελάχιστες επιρροές από τις ΗΠΑ, ενώ είναι γενικά άγνωστος και στην υπόλοιπη Λατινική Αμερική. Στην ομιλία του ενώπιον της Εθνοσυνέλευσης, ο νέος πρόεδρος υιοθέτησε την επαναστατική ρητορική των προκατόχων του, αν και με λιγότερη φαντασία από τον Φιντέλ και μικρότερο κύρος από τον Ραούλ Κάστρο. Ο Φιντέλ Κάστρο κυβέρνησε από την επανάσταση, το 1960 έως το 2006 που έδωσε τη σκυτάλη στον αδελφό του, ενώ το 2016 πέθανε σε ηλικία 90 ετών.
Από το 2013, όταν ο μηχανικός Ντίας-Κανέλ αναγορεύθηκε πρώτος αντιπρόεδρος, πολλοί αναζήτησαν τα ίχνη της σιωπηλής ανέλιξής του από το αξίωμα του επικεφαλής του κόμματος στις επαρχίες Βίγια Κλάρα και Ολγκίν ως τον θώκο του υπουργού Παιδείας.
Χαμηλών τόνων
Σε κάθε αξίωμα, ο Ντίας-Κανέλ υιοθετούσε χαμηλούς τόνους αλλά ήταν αποτελεσματικός διαχειριστής και ανοικτός σε αλλαγές. Ηταν, παράλληλα, ακούραστος υπερασπιστής της επανάστασης και των αρχών της.
Τα τελευταία χρόνια, κυκλοφορούν ευρέως ιστορίες για τον άμεσο χαρακτήρα του, για το πώς πήγαινε με το ποδήλατο στη δουλειά αντί να πάρει κυβερνητικό όχημα την περίοδο που υπήρχε έλλειψη καυσίμων, πώς υπερασπίστηκε τα δικαιώματα ενός κλαμπ για ομοφυλόφιλους, παρά τις διαμαρτυρίες.
Πιο πρόσφατα, ήταν από τους κύριους υπέρμαχους της διασύνδεσης της Κούβας στο Ιντερνετ, υποστηρίζοντας ότι η χώρα δεν μπορεί να αποκλειστεί από τον έξω κόσμο. Ενώ οι απόψεις του παραμένουν εντός της κομματικής γραμμής, αυτοί που τον γνωρίζουν υποστηρίζουν ότι δεν θεωρεί ότι μπορεί να εξαιρεθεί η Κούβα από τον εκσυγχρονισμό που απαιτείται για τη συμμετοχή στον παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας.
«Ανακατεύεται με τους διανοούμενους, πηγαίνει σε συναυλίες και είναι κοντά στους νέους», είπε ο 52χρονος Χουάν Αλμέιδα, που έχει αποσκιρτήσει και ζει στις ΗΠΑ. «Ολοι οι κοινοί γνωστοί μας λένε πολύ καλά λόγια γι’ αυτόν, δεν τον περιγράφουν ως δικτάτορα». Ακαδημαϊκοί και άλλοι στην Αβάνα δεν απάντησαν στις ερωτήσεις των «Τάιμς της Νέας Υόρκης» για τον Ντίας-Κανέλ, γιατί δεν είχαν άδεια από την κυβέρνηση.
Ο Γκιγιέρμο Φαρίνιας, γνωστός αντιφρονών που μεγάλωσε μαζί με τον Ντίαζ-Κανέλ στη Σάντα Κλάρα, θυμάται ότι ένα βράδυ που βρισκόταν στο νοσοκομείο έγινε μπλακ άουτ. Ηταν η περίοδος των μεγαλύτερων στερήσεων στην Κούβα, τη δεκαετία του 1990. Κατά τις 3 το πρωί, ο Ντίας-Κανέλ, πρώτος γραμματέας του κόμματος στην επαρχία πήγε στο νοσοκομείο και μιλούσε με τους ασθενείς από δωμάτιο σε δωμάτιο, ζητώντας συγγνώμη για τη διακοπή.
Ο Φαρίνιας ήταν στο νοσοκομείο για να αναρρώσει έπειτα από απεργία πείνας. «Μην μπείτε μέσα, είναι δωμάτιο εχθρού της επανάστασης», είπαν οι άνθρωποι της ασφάλειας, αλλά ο Ντίας-Κανέλ μπήκε, του έσφιξε το χέρι και του είπε «ας μη μιλήσουμε για πολιτική». «Η εντύπωσή μου είναι ότι έκανε πολιτική», θυμάται ο Φαρίνιας. Στο πανεπιστήμιο, ο Ντίας-Κανέλ προσπαθούσε να πείσει τους φοιτητές ότι αν κάποιος δεν ήταν πραγματικός κομμουνιστής, έπρεπε να έχει κυρώσεις. «Ηταν πολύ ενεργός και ολοκληρωτικά πιστός στο καθεστώς», λέει ο Φαρίνιας.
