«Τις επόμενες δύο εβδομάδες δεν θα υπάρξουν εξελίξεις. Μετά τις εκλογές της Εσσης, στις 28 Οκτωβρίου, θα εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα για τις διεργασίες στο Βερολίνο». Η συγκεκριμένη δήλωση ανώτατης κυβερνητικής πηγής στο Βερολίνο στην «Κ» δείχνει ότι μετά την αναμέτρηση της περασμένης Κυριακής στη Βαυαρία, που κατάφερε ηχηρό χαστούκι στους δύο εταίρους της καγκελαρίου Αγκελα Μέρκελ, τους Χριστιανοκοινωνιστές (CSU) και τους Σοσιαλδημοκράτες (SPD), η χώρα βρίσκεται σε στάση αναμονής. Το CSU πήρε το χειρότερο ποσοστό του από το 1950, ενώ το SPD εξαερώθηκε με μονοψήφιο ποσοστό, χάνοντας τους μισούς ψηφοφόρους του. Αν επιβεβαιωθούν την προσεχή Κυριακή οι δημοσκοπήσεις που θέλουν τους Χριστιανοδημοκράτες στην Εσση να κατρακυλούν στο 26% (από 38,3%) και τους Σοσιαλδημοκράτες στο 20% από 30,7%, είναι πιθανό να κλιμακωθούν οι πιέσεις για αποχώρηση του SPD από τον μεγάλο συνασπισμό.
Η επέλαση των Πρασίνων
Τις σχετικές εκκλήσεις πυροδοτεί εξάλλου η διαπίστωση ότι οι Πράσινοι τείνουν να μετεξελιχθούν σε ένα αστικό κεντροαριστερό κόμμα και να υποκαταστήσουν τους Σοσιαλδημοκράτες με ποσοστά που αγγίζουν ή και ξεπερνούν το 20%.
Ειδικά ο ηγέτης της νεολαίας του κόμματος, Κέβιν Κίνερτ, ο οποίος είχε πρωτοστατήσει και στην εσωκομματική εκστρατεία κατά της συμμετοχής σε έναν δεύτερο μεγάλο συνασπισμό, ζητεί πλέον επισταμένως μία σοβαρή συζήτηση στο SPD: «Είτε θα συνετίσουμε τους εταίρους μας είτε θα φύγουμε», είπε σε πρόσφατη συνέντευξή του στην εφημερίδα «Ράινισε Ποστ», αποκηρύσσοντας την προσπάθεια της επικεφαλής των Σοσιαλδημοκρατών, Αντρέα Νάλες, να επιρρίψει τις ευθύνες για την αλγεινή εμφάνισή τους στα άλλα δύο κόμματα του συνασπισμού. Στελέχη του SPD προτείνουν μία αριστερή στροφή με κοινωνικό πρόσωπο στα πρότυπα του Τζέρεμι Κόρμπιν στη Βρετανία ή του Μπέρνι Σάντερς στις ΗΠΑ. Η προσπάθεια να πείσουν τους ψηφοφόρους ότι η ευημερία που απολαμβάνει σήμερα ο μέσος Γερμανός είναι προϊόν των δικών τους κατακτήσεων καθ’ όλη τη διάρκεια του περασμένου αιώνα, από την εδραίωση του κοινωνικού κράτους μέχρι και την μεταρρυθμιστική «ατζέντα 2010» του Γκέρχαρντ Σρέντερ, δεν βρίσκει απήχηση. Η κεντρώα στροφή των Χριστιανοδημοκρατών υπό την Αγκελα Μέρκελ και η αποσκίρτηση των λαϊκών στρωμάτων προς τα άκρα, το Κόμμα της Αριστεράς και την Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), αλλά και η εγκατάλειψη της φιλοπεριβαλλοντικής ατζέντας στα χέρια των Πρασίνων είναι οι παράγοντες που συνθέτουν την πολλαπλή κρίση ταυτότητας του κόμματος.
Η Ακροδεξιά
Την ίδια στιγμή, η AfD παγιώνεται στην εθνική σκηνή ως υπολογίσιμη δύναμη στην αντιπολίτευση με ποσοστά πάνω από 10% στα περισσότερα κρατίδια. Η προσπάθεια μέρους του πολιτικού συστήματος να δημιουργήσει μια υγειονομική ζώνη γύρω από το ξενοφοβικό κόμμα δεν φαίνεται να επηρεάζει το εκλογικό σώμα στη χώρα.
Οπως αποκαλύφθηκε την Πέμπτη, ορισμένα μέλη της AfD στη Βαυαρία που τελούν υπό παρακολούθηση από τις μυστικές υπηρεσίες για σχέσεις με ακραίες οργανώσεις εξασφάλισαν έδρες στην τοπική Βουλή μετά τις εκλογές της περασμένης εβδομάδας. Τώρα, οι αρμόδιες υπηρεσίες του κρατιδίου θα πρέπει να εξετάσουν κατά πόσον έχουν συνταγματική εντολή να συνεχίσουν την παρακολούθηση των συγκεκριμένων ατόμων, τα οποία είναι πλέον μέλη της τοπικής Βουλής. Πριν από λίγες μέρες, μιλώντας στη γερμανική Βουλή, η καγκελάριος απείλησε με διακοπή της χρηματοδότησης σε όσα κόμματα αντιβαίνουν τις δημοκρατικές αρχές. Οταν ακούστηκαν επιφωνήματα δυσφορίας από τα έδρανα της AfD, η Αγκελα Μέρκελ σε μια επίδειξη υψηλής αίσθησης χιούμορ απάντησε: «Μπα, αισθάνεται κάποιος εδώ μέσα ότι τον αφορά αυτή η αποστροφή μου;». Αν πάντως τα αποτελέσματα στη Βαυαρία χαρακτηρίστηκαν «πολιτικός σεισμός», τότε θα στερέψει από εντυπωσιοθηρικές εκφράσεις ο γερμανικός Τύπος το φθινόπωρο του 2019, όταν η AfD ενδέχεται να αναδειχθεί μέχρι και πρώτη δύναμη σε δύο πρώην ανατολικογερμανικά κρατίδια. Κι αν η Μέρκελ διασωθεί την προσεχή Κυριακή στην Εσση, η επόμενη θα είναι η καθοριστική χρονιά για τη θητεία της.
Τα σενάρια
Το προσεχές διάστημα η καγκελάριος Μέρκελ ενδέχεται να υποχρεωθεί σε ανασχηματισμό της κυβέρνησής της, αφού δεν αποκλείεται να χάσει μέχρι και τρία στελέχη του υπουργικού της συμβουλίου. Ο Χριστιανοκοινωνιστής υπουργός Εσωτερικών της, Χορστ Ζεεχόφερ, καλείται να αναλάβει μερίδιο ευθύνης για τη δεινή ήττα του CSU στη Βαυαρία και να παραιτηθεί. Προς το παρόν, ο Ζεεχόφερ προσπαθεί να κερδίσει χρόνο, ελπίζοντας ότι οι μετεκλογικές διεργασίες για τον σχηματισμό κυβέρνησης στο Μόναχο, που ξεκίνησαν με τις συνομιλίες του CSU και του φυσικού του συμμάχου, των Ελεύθερων Ψηφοφόρων (ενός CSU λάιτ), θα επισκιάσουν τη συζήτηση για αλλαγή πολιτικού προσωπικού. Δεν αποκλείεται η στρατηγική της κωλυσιεργίας να αποδώσει καρπούς και ο Ζεεχόφερ να παραμείνει στη θέση του. Επισφαλής είναι πιθανό να αποδειχθεί και η θέση της υπουργού Αμυνας, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, από τις δυναμικές υποψήφιες διαδόχους της Μέρκελ, αν επιβεβαιωθεί η εμπλοκή της σε υπόθεση παράνομης πρόσληψης εξωτερικών συμβούλων στο υπουργείο της. Το δυνάμει σκάνδαλο αποκαλύφθηκε την Πέμπτη από το περιοδικό «Σπίγκελ» και θα μπορούσε να υπονομεύσει περαιτέρω τις φιλοδοξίες της Φον ντερ Λάιεν, η οποία πριν από τρία χρόνια είχε ερευνηθεί για λογοκλοπή στο διδακτορικό της για να απαλλαγεί όμως το 2016 από την κατηγορία. Τέλος, η υπουργός Δικαιοσύνης Καταρίνα Μπάρλεϊ θα τεθεί επικεφαλής του ψηφοδελτίου των Γερμανών Σοσιαλδημοκρατών (SPD) στις επικείμενες ευρωεκλογές του 2019, σύμφωνα με ανακοίνωση της ίδιας και της αρχηγού του κόμματος, Αντρέα Νάλες, την Τετάρτη. Αυτό σημαίνει ότι η Μπάρλεϊ θα κληθεί να εγκαταλείψει το πόστο της στην εθνική πολιτική σκηνή για να συμμετάσχει στην ευρωπαϊκή αναμέτρηση του Μαΐου.
