Ποιος να το ’λεγε ότι ο τρεις φορές πρωθυπουργός Νίκολα Γκρούεφσκι θα έβλεπε το όνομά του να φιγουράρει, πρώτο μάλιστα, στη λίστα του υπουργείου Εσωτερικών της χώρας του με τους πλέον καταζητούμενους φυγόδικους εγκληματίες που πρέπει να εντοπιστούν ανά τον πλανήτη και να παραδοθούν στις Αρχές των Σκοπίων για να οδηγηθούν στη φυλακή;
«Νίκολα Γκρούεφσκι του Τέλο και της Ναντέζνα, γεννηθείς στις 31.8.1970. Αναζητείται για να εκτίσει ποινή φυλάκισης δύο ετών που του επιβλήθηκε από το δικαστήριο για παράνομη άσκηση επιρροής σε χρηματισμό», γράφει το διεθνές ένταλμα σύλληψης που εκδόθηκε στα Σκόπια, μόλις επιβεβαιώθηκαν η εξαφάνιση και η διαφυγή του στην Ουγγαρία, και στον κατάλογο ακολουθούν άλλοι 48 καταζητούμενοι βαρυποινίτες, με αμέσως επόμενο κάποιον καταδικασμένο για φόνο, ληστείες και απάτες σε κάθειρξη 40 χρόνων, ονόματι Φατίλ Τότσι. Στα Σκόπια ψάχνονται τώρα για το πώς μπόρεσε ο Γκρούεφσκι να το σκάσει στη Βουδαπέστη, ενώ του είχε αφαιρεθεί το διαβατήριο και τελούσε υπό αστυνομική φρούρηση.
Η σερβική εμπλοκή
Κυκλοφορούν πολλά σενάρια, αλλά εκείνο που συζητείται περισσότερο στα ΜΜΕ είναι αυτό της σερβικής εμπλοκής. Κατ’ αυτό, ο άνθρωπος που κανόνισε να περάσει κρυφά τα σύνορα με τη Σερβία ο Γκρούεφσκι ήταν ο πρόεδρος και βουλευτής του Δημοκρατικού Κόμματος Σέρβων της ΠΓΔΜ, συμμάχου του VMRO DPMNE, Ιβάν Στοΐκοβιτς. Οι Σέρβοι έχουν μια μικρή μειονότητα στον Βορρά, στην περιοχή του Κουμάνοβο, απ’ όπου πιθανολογείται ότι φυγαδεύθηκε ο Γκρούεφσκι και περνώντας στο σερβικό έδαφος παρελήφθη από τις μυστικές υπηρεσίες του Βούτσιτς, μεταφέρθηκε στη μεθόριο με την Ουγγαρία, όπου τον παρέλαβαν οι αρχές ασφαλείας του Ορμπαν. Την εκδοχή αυτή ενισχύει το γεγονός ότι τόσο ο Σέρβος πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς όσο και ο Βίκτορ Ορμπαν, ήταν μεταξύ των (ελάχιστων) ξένων ηγετών που μαζί με τον Βλαντιμίρ Πούτιν στήριξαν μέχρι τέλους τον εθνικολαϊκιστή ηγέτη.
Οταν μάλιστα στις 27 Απριλίου 2017 φανατικοί οπαδοί και βουλευτές του Γκρούεφσκι εισέβαλαν στο Κοινοβούλιο για να εμποδίσουν την εκλογή προέδρου και κυβέρνησης στη συνέχεια, στην αίθουσα βρισκόταν ο φερόμενος ως σταθμάρχης των σερβικών μυστικών υπηρεσιών στα Σκόπια, ο οποίος στη συνέχεια απελάθηκε προκαλώντας διπλωματικό επεισόδιο στις σχέσεις των δύο χωρών. Τα μυστήρια που πρέπει να διαλευκανθούν στην πρωτοφανή για τα σύγχρονα ευρωπαϊκά χρονικά αυτή υπόθεση είναι πολλά.
Ο Γκρούεφσκι είχε καταδικαστεί σε φυλάκιση δύο ετών και, όταν η έφεσή του δεν έγινε δεκτή και η αίτηση αναστολής εκτέλεσης της ποινής απορρίφθηκε, έπρεπε να παρουσιαστεί σε φυλακή των Σκοπίων. Την προπερασμένη Παρασκευή, μάλιστα, καθώς δεν εμφανίστηκε, ο δικαστικός κλητήρας πήγε στο σπίτι του να επιδώσει κλητήριο θέσπισμα, πλην όμως δεν τον βρήκε. Ξαναπήγε τη Δευτέρα, μάταια, και με αποτέλεσμα να σημάνει συναγερμός. Οταν ο ίδιος ο Γκρούεφσκι μέσω Twitter έκανε γνωστό ότι βρίσκεται στη θαλπωρή του φίλου του Ορμπαν στα Σκόπια, συνειδητοποίησαν ότι το «πουλί είχε πετάξει», πιθανότατα τη νύχτα της Πέμπτης που ο τέως πανίσχυρος πρωθυπουργός είχε στείλει για «ξεκούραση» τη φρουρά του. Ακόμα πιο πολύ συζητείται το σενάριο της «συνεννοημένης απόδρασης», με δεδομένο ότι υπήρχαν ενδείξεις ότι θα εγκαταλείψει τη χώρα για να μην πάει φυλακή.
Ενα προφητικό δημοσίευμα
Σε ανύποπτο χρόνο το περιοδικό Focus των Σκοπίων, στις 24 Αυγούστου, επικαλούμενο πηγές του κυβερνώντος κόμματος (SDSM), υποστήριζε ότι Ζάεφ και Γκρούεφσκι είχαν συμφωνήσει στη διαφυγή του δευτέρου στην Ουγγαρία (!), με αντάλλαγμα βουλευτές του VMRO να υπερψηφίσουν τις συνταγματικές τροποποιήσεις για τη συμφωνία των Πρεσπών. Και τα δύο έγιναν…
Ανεξαρτήτως του εάν υπήρξε ή όχι συναλλαγή, η φυγή του Γκρούεφσκι βολεύει μια χαρά τον Ζάεφ και το σχέδιο «εθνικής συμφιλίωσης» που έθεσε σε λειτουργία αμέσως μετά την περιπετειώδη υπερψήφιση των τροπολογιών στη Βουλή. Πλέον δεν θα χρειαστεί να βάλει τον προκάτοχό του στη φυλακή –εκτός και αν ο Ορμπαν δεν του χορηγήσει πολιτικό άσυλο, κάτι που θεωρείται απίθανο– και να τον ηρωοποιήσει στα μάτια των οπαδών του VMRO DPMNE, που είναι βέβαιο ότι θα κατέβαιναν στους δρόμους δημιουργώντας συνθήκες επικίνδυνης πόλωσης σε περίοδο που χρειάζεται ηρεμία.
Και ταυτόχρονα θα αισθάνεται ανακουφισμένος απέναντι στον σκληρό πυρήνα του δικού του κόμματος και της μερίδας εκείνης των ψηφοφόρων του, που διψούν για εκδίκηση αξιώνοντας να δουν τον μισητό τους Γκρούεφσκι να οδηγείται σιδηροδέσμιος στη φυλακή.
Τώρα ο Ζάεφ θα μπορεί να λέει «τον έστειλα στα δικαστήρια, καταδικάστηκε, αλλά την κοπάνησε για να μην υποστεί τις συνέπειες του νόμου για τις πράξεις του».
Ο Ορμπαν
Η όλη υπόθεση έχει στοιχεία αστυνομικού, δικαστικού, διπλωματικού και πολιτικού θρίλερ που μένει να φωτιστούν, αλλά σε κάθε περίπτωση η απόδραση Γκρούεφσκι μάλλον τους εξυπηρετεί όλους. Τον ίδιο γιατί δεν θα περάσει κάποια χρόνια «στα σίδερα» δεδομένου ότι ακολουθούν και άλλες δίκες του για ακόμα πιο βαριά ποινικά αδικήματα, τον Ζάεφ για τους προαναφερθέντες λόγους, το κόμμα του VMRO DPMN, που αποδοκίμασε την απόδρασή του, διότι θα απαλλαγεί απο ένα μεγάλο, όπως εξελίσσεται, βαρίδι και τη διεθνή κοινότητα γιατί δεν θα αναγκαστεί να τρέχει και πάλι στα Σκόπια για να σταματήσει τις φασαρίες. Ολα αυτά βεβαίως υπό την προϋπόθεση ότι ο Ορμπαν δεν θα κάνει καμιά «τρέλα» στέλνοντας, υπό τις πιέσεις των δυτικών, πίσω τον φυγόδικο και καταζητούμενο με διεθνές ένταλμα Γκρούεφσκι και να ανάψει άλλες «φωτιές» στα Σκόπια. Αλλά το αυτί του εθνικιστή Ούγγρου ηγέτη δεν ιδρώνει εύκολα απο τις φωνές Ευρωπαίων και Αμερικανών και μάλλον πρέπει να θεωρείται απίθανο ότι θα «προδώσει» τον φίλο του. Αλλωστε, δύσκολα μπορεί να πιστέψει κανείς ότι ο Γκρούεφσκι εμφανίστηκε αίφνης και χωρίς προσυνεννόηση σε κάποια απόμερη συνοριακή διάβαση στη Βοϊβοντίνα, χωρίς διαβατήριο, καταπονημένος από τον ποδαρόδρομο στα σερβικά δάση και ζήτησε πολιτικό άσυλο στο βασίλειο του Ορμπαν.
